BOQ คืออะไร

BOQ คือเอกสารใบแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายในการสร้างสิ่งก่อสร้าง ไม่ว่าจะเป็น บ้าน คอนโด ถนน หรืออื่นๆ BOQ ย่อมาจาก Bill of Quantities โดย BOQ จะแสดงรายการทั้งค่าใช้จ่ายต่างๆ ค่าวัสดุ ค่าแรง รวมถึงบอกเกี่ยวกับรายละเอียด ปริมาณการใช้งาน และอัตราราคาต่อหน่วยของสิ่งต่างๆ ที่ใช้ในการสร้างสิ่งก่อสร้าง โดยผู้ออกแบบหรือผู้รับเหมาจะเป็นผู้จัดเตรียมเอกสาร BOQ เพื่อใช้ประกอบในการเจรจาต่อรองราคานั่นเอง

จุดประสงค์หลักของการทำ BOQ คืออะไร

จุดประสงค์หลักของการทำ BOQ นั้นแบ่งออกได้เป็นหลายข้อด้วยกัน ได้แก่

• ใช้เป็นราคากลางหรือมาตรฐานในขั้นตอนการเสนอราคากับผู้ทำสัญญาว่าจ้าง
• เป็นวิธีในการประเมินและกำหนดงบประมาณต้นทุนของโครงการก่อสร้างได้อย่างเหมาะสมและแม่นยำ
• ช่วยให้สามารถวิเคราะห์ราคาและรายละเอียดของค่าใช้จ่ายแต่ละรายการ รวมถึงค่าใช้จ่ายโดยรวมของทั้งโครงการ
• ใช้ตรวจสอบการทำงานของผู้รับเหมาก่อสร้าง ว่ามีราคาและปริมาณการใช้วัสดุ ค่าแรง รวมถึงค่าใช้จ่ายต่างๆ ถูกต้องตรงตามที่ระบุไว้ในสัญญาหรือไม่

หมวดหมู่ของ BOQ มีอะไรบ้าง

โดยพื้นฐานแล้ว BOQ คือเอกสารที่จะมีรายการต่างๆ จำนวนมาก จึงมักจะมีการจัดหมวดหมู่ใหญ่ๆ ของรายการต่างๆ ที่อาจจะมีความคล้ายคลึงกัน แต่อาจจะมีรายละเอียดที่แตกต่างกันออกไปตามประเภทของการก่อสร้างของอาคาร บ้าน ถนน หรืองานก่อสร้างประเภทต่างๆ โดยหมวดหมู่ของ BOQ สามารถแบ่งออกได้ดังนี้

• หมวดการเตรียมงาน - ประกอบไปด้วยค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการเตรียมการก่อสร้าง เช่น การเตรียมเกี่ยวกับงานดิน การปรับหน้าดิน การรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างเก่า
• หมวดงานโครงสร้าง - ประกอบไปด้วยรายการงานโครงสร้าง เช่น งานเสาเข็มและฐานราก งานคอนกรีตและแบบหล่อ งานเหล็กเสริม งานพื้น งานเสาและคาน ฯลฯ
• หมวดสถาปัตยกรรม - ประกอบไปด้วยรายการก่อสร้างส่วนต่างๆ ของสิ่งปลูกสร้าง เช่น งานหลังคา งานก่อและฉาบผนัง งานฝ้าเพดาน งานตกแต่งผิวพื้นและผนัง งานทาสี งานสุขภัณฑ์ งานประตูหน้าต่าง และงานตกแต่งทางสถาปัตยกรรมอื่นๆ
• หมวดงานระบบ - ประกอบไปด้วยงานที่เกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้า ประปา งานสุขาภิบาลและการระบายน้ำ งานเดินท่ออากาศ
• หมวดงานอื่นๆ (ถ้ามี) - ประกอบด้วยรายการงานอื่นๆ ที่ไม่ได้อยู่ในหมวดหมู่ตามด้านบน

ใครบ้างที่ต้องทำ BOQ

ผู้ที่ต้องทำ BOQ งานก่อสร้างเพื่อกำหนดงบประมาณและแสดงรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการก่อสร้าง ได้แก่

ผู้ออกแบบ หรือผู้รับเหมา

ผู้ออกแบบหรือผู้รับเหมาก่อสร้าง จำเป็นต้องทำใบ BOQ ของผู้รับเหมาเพื่อใช้แสดงรายละเอียดประกอบกับตัวสัญญาก่อสร้าง เพื่อเสนอข้อมูลราคาค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการก่อสร้างให้แก่ลูกค้าหรือผู้ว่าจ้าง

ผู้ที่วางแผนจะกู้เงินเพื่อสร้างบ้านหรือสิ่งก่อสร้าง

ผู้ที่วางแผนจะกู้เงินเพื่อสร้างบ้านหรือสิ่งก่อสร้างจำเป็นต้องจัดทำ BOQ คือการยื่นเสนอให้แก่ธนาคาร เพื่อแสดงรายละเอียดงบประมาณค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการก่อสร้าง สำหรับประกอบการยื่นขอเงินกู้หรือสินเชื่อจากธนาคารเพื่อใช้ในการก่อสร้างนั้นๆ

BOQ มีความสำคัญต่อการสร้างบ้าน หรืองานก่อสร้างอย่างไร

ต่อไปจะพูดถึงเกี่ยวกับความสำคัญของ BOQ งานก่อสร้าง ซึ่งมีความสำคัญต่อการสร้างบ้านหรืองานก่อสร้าง สิ่งจำเป็นที่จะต้องทำเพื่อใช้ในการเสนอรายละเอียดค่าใช้จ่ายต้นทุนต่างๆ ก่อนจะทำข้อตกลงหรือทำสัญญาที่เกี่ยวกับการก่อสร้าง

ใช้ยื่นขอสินเชื่อกับธนาคาร

การทำ BOQ คือการเสนอเอกสารแก่ธนาคาร เพื่อเป็นเอกสารประกอบในการยื่นขอสินเชื่อและกู้ยืมเงินจากธนาคารหรือสถาบันการเงิน สำหรับใช้ในการก่อสร้างต่างๆ โดยเป็นสิ่งที่ธนาคารจำเป็นจะต้องใช้เพื่อประกอบการพิจารณาในการอนุมัติสินเชื่อ ว่าวงเงินที่ยื่นขอมีความเหมาะสมกับรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างที่ถูกระบุไว้ใน BOQ หรือไม่

สามารถเปรียบเทียบราคาและงบประมาณกับเจ้าอื่นๆ ได้

ทางฝั่งของผู้ว่าจ้างจะได้ประโยชน์จากการที่ผู้รับเหมาทำใบ BOQ ของผู้รับเหมามาเสนอ เพราะจะสามารถนำราคาต้นทุนของการก่อสร้างไปเปรียบเทียบกับผู้รับเหมาเจ้าอื่นในตลาดได้ ทั้งในส่วนของราคาค่าจ้างแรงงาน ราคาต้นทุนวัสดุต่างๆ เพื่อใช้ในการพิจารณาเลือกผู้รับเหมา ให้ได้งบประมาณก่อสร้างที่คิดราคาได้เหมาะสม คุ้มค่า ตามความต้องการของผู้ว่าจ้าง

ใช้เป็นตัวกำหนดมาตรฐาน คุมงบประมาณและตรวจงานได้

สามารถใช้ BOQ คือการตรวจสอบและเช็กคุณภาพของงานก่อสร้างได้ เนื่องจากมีการระบุรายละเอียดและปริมาณของงานที่ต้องทำและวัสดุที่ต้องใช้ไว้ชัดเจน ทำให้ระหว่างการก่อสร้างสามารถนำ BOQ มาใช้เป็นเช็กลิสต์รายการต่างๆ ในการก่อสร้างเพื่อตรวจสอบดูว่าตรงตามมาตรฐานและเป็นไปตามงบประมาณที่กำหนดไว้หรือไม่ ช่วยในการควบคุมไม่ให้ต้นทุนเกินงบประมาณมากจนเกินไป รวมถึงใช้ประกอบการตรวจสอบขณะส่งมอบงานหลังทำเสร็จสิ้นว่าครบถ้วนตามใน BOQ หรือไม่

BOQ คำนวณได้อย่างไร

โดยปกติทั่วไปแล้วผู้รับเหมาจะรับหน้าที่เป็นผู้จัดทำและคำนวณ BOQ งานก่อสร้างให้ลูกค้าหรือผู้ว่าจ้าง แต่สำหรับใครที่อยากจะลองคำนวณเพื่อเช็กงบประมาณและค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างด้วยตัวเองว่าคุ้มค่าหรือเหมาะสมกับราคาที่ผู้รับเหมาเสนอมาหรือไม่ สามารถทำได้ดังนี้

เริ่มจากการจัดหมวดหมู่

อันดับแรกในการทำ BOQ งานก่อสร้างจะเริ่มจากการจัดหมวดหมู่ของรายการงานก่อสร้าง เนื่องจากลักษณะของงานก่อสร้างมีหลายประเภท จึงจำเป็นที่จะต้องทำความเข้าใจกับประเภทต่างๆ และแยกออกเป็นหมวดหมู่เพื่อให้ง่ายต่อการตรวจสอบรายละเอียดของงานก่อสร้างแต่ละกลุ่ม โดยงานก่อสร้างจะถูกแบ่งเป็น 5 หมวดหมู่ ได้แก่ หมวดการเตรียมงาน หมวดงานโครงสร้าง หมวดสถาปัตยกรรม หมวดงานระบบ และหมวดงานอื่นๆ

วัดขนาดพื้นที่ของสิ่งปลูกสร้าง

ถัดมาคือต้องวัดขนาดพื้นที่ของสิ่งปลูกสร้าง เพื่อใช้ในการคำนวณคิดราคาค่าก่อสร้างก่อนนำมาทำใบ BOQ ของผู้รับเหมา ซึ่งมักคิดตามขนาดพื้นที่เป็นตารางเมตร และใช้ช่วยในการคำนวณปริมาณวัสดุต่างๆ ที่จะนำมาใช้ในการก่อสร้าง

สำรวจราคาสินค้าที่ต้องการในตลาด

การสำรวจราคาสินค้าของวัสดุที่ต้องใช้ในตลาด สามารถสำรวจได้หลายช่องทางทั้งการออกไปเดินเช็กตามห้างสรรพสินค้า ร้านจำหน่ายวัสดุอุปกรณ์ก่อสร้างหรือเช็กราคาทางอินเทอร์เน็ต คืออีกขั้นตอนที่สำคัญในการทำ BOQ

กำหนดราคาและงบประมาณที่ต้องจ่าย

หลังจากได้ปริมาณวัสดุที่ต้องใช้และราคาตลาดที่ทำการสำรวจมาแล้ว ก็จะสามารถนำมาคิด คำนวณค่าใช้จ่ายในการทำใบ BOQ ของผู้รับเหมาได้คร่าวๆ ด้วยการนำ ปริมาณวัสดุ x ราคาต่อหน่วย = ราคาวัสดุที่ต้องใช้ และนำไปบวกกับค่าแรงที่ตกลงกันกับผู้รับเหมาก่อสร้างนั่นเอง เนื่องจากผู้รับเหมาแต่ละรายจะมีการคิดอัตราค่าแรงที่แตกต่างกันไป

คำนวณค่าแรง

ในการทำ BOQ งานก่อสร้าง สามารถคำนวณค่าแรงโดยคาดคะเนได้อย่างคร่าวๆ ดังนี้

การจ่ายเกิน BOQ ที่กำหนดไว้ สามารถเกิดขึ้นได้หรือไม่

การจ่ายเกิน BOQ งานก่อสร้างที่กำหนดไว้สามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากระหว่างการก่อสร้างอาจมีการเปลี่ยนแปลงวัสดุหรือแบบก่อสร้าง การเพิ่มเติมรายการจากเดิม รวมถึงอุปสรรคต่างๆ ที่อาจทำให้การทำงานล่าช้าจนต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ผู้ว่าจ้างเกิดมีความชอบกระเบื้องอีกสี อีกแบบ เนื่องจากกระแสที่กำลังมาแรง จึงเกิดการเปลี่ยนใจในขณะก่อสร้าง ทำให้รายการวัสดุกระเบื้องไม่เหมือนกับที่ตกลงไว้ตอนแรกในใบ BOQ ของผู้รับเหมา ทำให้ผู้ว่าจ้างต้องไปซื้อกระเบื้องแบบที่ต้องการมาใหม่ ในราคาที่สูงกว่าเดิม

การป้องกันการจ่ายเกิน BOQ ทำได้อย่างไร

การป้องกันการจ่ายเกิน BOQ คือควรกำหนดวัสดุและปริมาณให้ชัดเจนตั้งแต่แรก และทำตามแบบโดยไม่เปลี่ยนใจในขณะดำเนินการก่อสร้าง แต่หากต้องการเปลี่ยนแปลงแบบจริงๆ ก็ควรมีการทำสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษร และตกลงกันให้ชัดเจน เพื่อความสบายใจกันทั้งสองฝ่ายและจะได้ไม่มีปัญหาความขัดแย้งตามมาในภายหลัง

ข้อดีของการทำ BOQ

การทำ BOQ งานก่อสร้างมีข้อดีมากมาย โดยข้อดีหลักๆ ของ BOQ คือสามารถช่วยลดปัญหาเกี่ยวกับงานก่อสร้างที่อาจเกิดขึ้นได้ ส่วนข้อดีอื่นๆ มีดังนี้

• มีการระบุรายละเอียดและปริมาณวัสดุที่จำเป็นต้องใช้ในการก่อสร้างไว้ชัดเจน ช่วยให้ง่ายต่อการทำงาน
• ช่วยประเมินและเปรียบเทียบราคาค่าใช้จ่ายโดยรวมสำหรับโครงการก่อสร้างของผู้รับเหมาแต่ละราย ช่วยให้การตัดสินใจรับข้อเสนอของผู้รับเหมาในราคาที่เหมาะสมและพอใจทำได้ง่ายขึ้น
• ช่วยในการรับมือปัญหาที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตระหว่างการทำงาน จึงสามารถวางแผนป้องกันปัญหาล่วงหน้าได้
• ทำให้มีเวลาในการตามหา Supplier เพื่อเปรียบเทียบและต่อรองราคาในการซื้อวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ มากขึ้น
• มีการวางแผนการก่อสร้างไว้ทำให้การทำงานเป็นไปอย่างราบรื่น ไม่ต้องอาศัยการคาดเดาไปเอง
• ช่วยให้จัดการเวลาได้ดีมากขึ้น มีการวางแผนเรื่องการสั่งซื้อวัสดุ การจัดสรรแรงงาน และการกำหนดช่วงเวลาทำงาน ทำให้งานเสร็จทันเวลา
• ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างลงได้ หากสามารถทำงานได้เสร็จภายในเวลา

การทำ BOQ งานก่อสร้างเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ในการก่อสร้างอย่างมาก ตั้งแต่ช่วยในการเปรียบเทียบราคาเพื่อเลือกผู้รับเหมา การระบุรายละเอียดของสิ่งที่ต้องใช้ในการทำงาน ทั้งช่วยในเรื่องของการจัดการบริหารเวลา การใช้วัสดุอุปกรณ์ การจัดสรรแรงงาน เรียกได้ว่า BOQ คือสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งในการแสดงถึงความจริงใจองผู้รับเหมาเพราะมีการแสดงรายละเอียดค่าใช้จ่ายต่างๆ ไว้ให้ผู้ว่าจ้างตรวจสอบได้ รวมถึงเป็นสิ่งที่ใช้ในการยื่นขอสินเชื่อสำหรับสิ่งปลูกสร้างจากธนาคาร และที่สำคัญสามารถเป็นตัวช่วยกำหนดงบประมาณไม่ให้บานปลาย หากทำตามแผนหรือรายละเอียดที่ระบุไว้ใน BOQ โดยไม่เปลี่ยนแปลงระหว่างทำการก่อสร้าง รับรองว่ายังไงต้นทุนค่าใช้จ่ายก็ไม่เกินที่ตั้งงบประมาณไว้แน่นอน