โครงการน่านเพาะพันธุ์ปัญญา

1. ความเป็นมา

          ธนาคารกสิกรไทยร่วมกับสำนักงานวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรมแห่งประเทศไทย (สกสว.) ดำเนินโครงการปลูกฝังภูมิปัญญาในช่วง 12 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2555-2567) ในจังหวัดน่าน ซึ่งจังหวัดน่านเป็นพื้นที่ชนบทที่มีประชากรด้อยโอกาสอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา เป็นพื้นที่ชนบทห่างไกล และภูมิประเทศไม่เอื้อต่ออุตสาหกรรมขนาดใหญ่หรือการเป็นศูนย์กลางการค้า ส่งผลให้ประชาชนมีทางเลือกในอาชีพที่จำกัด ส่วนใหญ่เป็นผู้มีรายได้น้อย เกิดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานซึ่งยังไม่ครอบคลุมทุกพี้นที่  

          มูลนิธิเพาะพันธุ์ปัญญาจึงมีเป้าหมายในการเข้าไปพัฒนาระบบความคิดของเยาวชนให้มีความคิดที่เป็นระบบ มีตรรกะ มีกระบวนการเรียนรู้ตลอดชีวิต เตรียมพร้อมเติบโตเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพเป็นกำลังสำคัญในการสร้างสรรค์เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สังคม ธรรมภิบาล และความยั่งยืนของประเทศไทยในอนาคต ผ่านกิจกรรม “เพาะพันธุ์ปัญญาแคมป์” ซึ่ึงเป็นแคมป์แรกและแคมป์เดียวในประเทศไทยที่จะบ่มเพาะเยาวชนให้มีความรู้ในการดำเนินธุรกิจตั้งแต่เริ่มกระบวนการ พร้อมสัมผัสประสบการณ์ดำเนินธุรกิจจริงตลอดระยะเวลาที่ร่วมโครงการ  

2. วัตถุประสงค์

     2.1. เพื่อขับเคลื่อนและเป็นกลไกผลักดันในการสร้างสังคมแห่งความรู้และเทคโนโลยีที่เหมาะกับบริบทของแต่ละโรงเรียน พร้อมทั้งสร้าง
            ความเข้าใจและส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้กับหน่วยงานการศึกษาในพื้นที่

     2.2. เพื่อส่งเสริมให้เยาวชนมีความรู้ด้านการคิดวิเคราะห์-คิดสังเคราะห์ เข้าใจหลักของ เหตุ-ผล อย่างเป็นระบบ และเติบโตเป็นเยาวชนที่
            มีความสามารถในการบริหารจัดการชีวิตเป็นบุคลากรที่มีคุณภาพเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจการเงินของประเทศ 

     2.3. เพื่อส่งเสริมเป้าหมาย SDGs

     ข้อ 1 การขจัดความยากจน 

     ข้อ 4 การมีคุณภาพด้านการศึกษา 

     ข้อ 8 การจ้างงานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ 

     ข้อ 10 การลดความเหลื่อมล้ำ

3. รายละเอียดโครงการ

          โครงการน่านเพาะพันธุ์ปัญญา เป็นโครงการวิจัยและให้บริการวิชาการแก่โรงเรียนในจังหวัดน่าน เพื่อพัฒนาตามกระบวนการและแนวคิดเพาะพันธุ์ปัญญา โดยอาศัยโครงงานฐานวิจัยเป็นเครื่องมือกระตุ้นการเรียนรู้ การแสวงหาคำตอบ การคิดวิเคราะห์-คิดสังเคราะห์ผ่านกระบวนการ “ถามคือสอน” “สะท้อนคิดคือเรียน” “เขียนคือคิด” ก่อให้เกิดการฝังตัวของชุดความคิด เหตุ-ผล พร้อมชุดความคิดทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ เกิดการเปลี่ยนแปลงกระบวนการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาผสมผสาน ซึ่งทักษะกระบวนการดังกล่าวจะถ่ายทอดผ่านครูแกนนำสู่นักเรียนโครงการน่านเพาะพันธุ์ปัญญา โดยในการออกแบบและจัดการเรียนการสอนนั้น จะทำผ่านโครงงานฐานวิจัย หรือ Research-based Learning (RBL) ที่มีการบูรณาการเข้ากับสาระวิชาต่าง ๆ ของโรงเรียนและบริบทของชุมชน ซึ่งช่วยเยาวชนให้เข้าใจและผูกพันกับชุมชนในเชิงลึก พร้อมที่จะปกป้อง และสร้างความสมดุลระหว่างคน ศิลปวัฒนธรรม ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงศีลธรรมอันดี มองเห็นและยอมรับการเปลี่ยนแปลง พร้อมเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาช่วยแก้ไขปัญหาในพื้นที่ชุมชนและประเทศ ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้เติบโตอย่างยั่งยืน และแข่งขันได้ในระดับสากล 

4. ผลการดำเนินงานปี 2566

     จำนวนโรงเรียนทิ่เข้าร่วมโครงการ 8 โรงเรียน 

     จำนวนนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ 40 คน 

     จำนวนครูที่ปรึกษาทิ่ร่วมโครงการ 16 คน 

     จำนวนแผนธุรกิจได้มีการดำเนินการจริง 8 แผนธุรกิจ

5. ผลที่ได้รับจากการดำเนินงาน

          ผลลัพธ์ที่สำคัญที่เกิดขึ้นในเพาะพันธุ์ปัญญาแคมป์ไม่ใช่ผลการดำเนินธุรกิจที่วัดได้ด้วยยอดขาย แต่เป็นการที่เยาวชนได้เรียนรู้องค์ความรู้ใหม่ ทักษะใหม่ และประสบความการณ์จริง โดยเฉพาะการได้รับโอกาสในการเป็นผู้ประกอบการครั้งแรกในชีวิต ได้ลงมือทำธุรกิจทั้งกระบวนการ สิ่งเหล่านี้ จะเป็นประสบการณ์ที่มีค่ามากในอนาคต และเมื่อได้เป็นผู้ประกอบการจริงต้องใช้เงินตัวเองในการทำธุรกิจอย่างน้อยที่สุดจะได้นำความรู้และวิธีการให้ชุมชนได้รับโอกาสแห่งสำเร็จ สามารถแบ่งปันความรู้และวิธีการให้ชุมชนได้รับโอกาสเช่นเดียวกันนี้ได้ เชื่อว่าประสบการณ์และทักษะที่ได้จากแคมป์นี้ จะเป็นประโยชน์ในการทำงานและการใช้ชีวิตในอนาคตได้อย่างสมดุล 

จาการวิเคราะห์ผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (Social Return on Investment : SROI) ของโครงการเพาะพันธุ์ปัญญาพบว่า การลงทุน 1 บาทของโครงการจะสามารถช่วยสร้างประโยชน์ทางสังคมด้วยมูลค่า 2.79 บาท หรือ อัตราผลตอบแทน 1:2:79 โดยผลตอบแทนทางสังคมได้จากการคำนวณผลตอบแทนที่เกิดกับนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ โดยมีรายละเอียดดังนี้ 

 ดูรายรายงานการวิเคราะห์ผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุนโครงการน่านเพาะพันธุ์ปัญญาเพิ่มเติม